Trong dân gian, tỏi được xem là “kháng sinh tự nhiên” với khả năng phòng chống nhiều bệnh lý. Cùng với sự phát triển của y học hiện đại, nhiều nghiên cứu đã chứng minh rõ hơn các tác dụng của tỏi, đồng thời cảnh báo những sai lầm khi sử dụng. Việc hiểu đúng về tỏi sẽ giúp bạn phát huy tối đa lợi ích mà loại thực phẩm này mang lại.
Tỏi chứa hoạt chất allicin - một hợp chất lưu huỳnh có khả năng kháng khuẩn, kháng virus, chống oxy hóa và chống viêm mạnh. Khi sử dụng đúng cách, tỏi có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe thiết thực:
Việc bổ sung tỏi thường xuyên giúp cơ thể tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc các bệnh cảm cúm, viêm nhiễm đường hô hấp nhẹ. Allicin trong tỏi kích hoạt các tế bào miễn dịch như tế bào NK, giúp cơ thể phản ứng nhanh và mạnh hơn khi có tác nhân lạ xâm nhập.
Một số nghiên cứu cho thấy tỏi có khả năng làm giãn mạch, nhờ đó hỗ trợ điều hòa huyết áp, đặc biệt hiệu quả ở người cao huyết áp giai đoạn đầu. Tỏi còn giúp cải thiện chức năng nội mô mạch máu, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.
Tỏi có thể làm giảm lượng cholesterol xấu (LDL), giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Dùng tỏi đều đặn giúp giảm tỷ lệ cholesterol toàn phần, hỗ trợ cân bằng lipid trong máu. Tuy nhiên, hiệu quả có thể thay đổi phụ thuộc cơ địa và liều dùng.
Một số hợp chất lưu huỳnh trong tỏi có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt trong các bệnh ung thư liên quan đến đường tiêu hóa như dạ dày, đại tràng. Dù cần thêm nhiều nghiên cứu ở người, nhưng tỏi vẫn được xem là thực phẩm giúp hỗ trợ ngăn ngừa ung thư hiệu quả.
Tỏi sống đem lại hiệu quả cao nhưng cần lưu ý một số điều sau:
Tỏi sống rất thích hợp cho người muốn tăng cường miễn dịch nhanh chóng, tuy nhiên nên dùng tiết chế, tốt nhất vào buổi sáng hoặc hoà cùng nước chanh mật ong để giảm vị hăng.
Tỏi chín ít hoạt chất hơn nhưng dễ tiêu hoá:
Liều khuyến nghị:
Lưu ý: Không nên sử dụng quá 4g tỏi mỗi ngày để tránh gây kích ứng dạ dày và các tác dụng phụ.
Gợi ý cách sử dụng tỏi hợp lý:
Tỏi sống có thể gây nóng rát, đầy hơi, đau dạ dày - đặc biệt ở người bị viêm loét dạ dày - tá tràng hoặc hội chứng ruột kích thích. Nên dùng tỏi chín thay vì sống, và ưu tiên tỏi ngâm, tỏi đen.
Tỏi có thể tăng hiệu lực của thuốc chống đông máu như aspirin, warfarin, dẫn đến chảy máu kéo dài. Người chuẩn bị phẫu thuật hoặc đang dùng các thuốc này cần tham khảo bác sĩ để điều chỉnh liều dùng hoặc ngừng tỏi trước 7 - 10 ngày.
Một số ít người có thể bị dị ứng tỏi, gây ra các biểu hiện như nổi mẩn ngứa, sưng môi hoặc khó thở. Trong trường hợp bị dị ứng, cần ngưng sử dụng và tìm sự tư vấn y tế kịp thời.
Tỏi có tính ấm, vị cay, quy vào các kinh can, vị và tỳ. Tác dụng chính của tỏi là hành khí, tiêu đờm, sát trùng, trục giun và giải độc. Tỏi thường được dùng trong các bài thuốc hỗ trợ trị cảm lạnh, ho, tiêu hóa kém, đau bụng hoặc nhiễm giun đường ruột. Bài thuốc dân gian như tỏi ngâm mật ong, trà tỏi cũng được sử dụng để hỗ trợ điều trị cảm cúm, ho khan.
Tỏi được ghi nhận với các đặc tính như kháng sinh tự nhiên (nhờ allicin), chống viêm, phòng ngừa xơ vữa mạch máu và điều hòa huyết áp. Hiện nay, ngoài tỏi tươi, tỏi còn được chế biến thành tỏi đen - quá trình lên men nhẹ, cho axit amin và chất chống oxy hóa cao - phù hợp với người không thể dùng tỏi sống. Ngoài ra có dạng viên nang, bột tỏi hoặc chiết xuất aged garlic giúp dễ uống và tiện lợi hơn.
Băm tỏi cho vào salad, nước chấm, súp, hoặc xào cùng rau củ để tăng hương vị và dưỡng chất.
Pha nước tỏi mật ong/ngải cứu như một thức uống buổi sáng để tăng miễn dịch.
Tỏi đen, viên nang tỏi và chiết xuất aged garlic là lựa chọn tiện lợi cho người bận rộn hoặc nhạy cảm với tỏi sống.
Hãy kết hợp tỏi cùng chế độ ăn uống đầy đủ rau xanh, trái cây, nguồn đạm chất lượng. Tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc và hạn chế stress để tỏi phát huy tốt nhất khả năng hỗ trợ sức khỏe.
Tỏi là một loại thực phẩm với nhiều công dụng cho sức khoẻ. Tuy nhiên, nếu lạm dụng quá nhiều, nhất là tỏi sống, có thể gây tác dụng phụ. Vì vậy, điều quan trọng là sử dụng tỏi theo liều khuyến nghị kết hợp chế độ dinh dưỡng lành mạnh và đặc biệt thận trọng với những người có bệnh lý nền hoặc đang dùng thuốc.
Nguồn: Long Châu
Xem thêm: